Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã làm tăng thêm lo ngại bắt đầu nảy sinh vào năm 2021 rằng thế giới có thể bị nhìn lại bởi một điều chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ: lạm phát đình trệ. Các bước đi gần đây của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và các ngân hàng trung ương khác nhằm chống lại tỷ lệ lạm phát cao nhất thế kỷ chỉ làm tăng thêm nỗi lo lạm phát đình trệ.
1. Lạm phát đình trệ là gì?
Là sự kết hợp của các từ “đình trệ” và “lạm phát”, nó mô tả một nền kinh tế có tỷ lệ thất nghiệp cao và tăng trưởng ít hoặc không tăng ngay cả khi giá cả đang tăng nhanh hơn bình thường. Iain Macleod, một chính trị gia người Anh, đã đặt ra thuật ngữ này vào năm 1965. Nhiều nhà kinh tế từng nghi ngờ khả năng xảy ra lạm phát đình trệ. Đó là bởi vì thất nghiệp và lạm phát thường di chuyển theo hướng ngược nhau, vì mức giá thường được thúc đẩy bởi mức cầu của nền kinh tế và thất nghiệp thường giảm khi nhu cầu bùng nổ.
2. Nguyên nhân nào gây ra nó?
Không ai biết chắc chắn, một phần vì nó là một sự kiện hiếm. Các nhà kinh tế chỉ ra sự kết hợp của những cú sốc bên ngoài và những sai lầm trong chính sách. Năm 1971, Tổng thống Richard Nixon đã phản ứng với áp lực cán cân thanh toán bằng cách đưa Mỹ ra khỏi chế độ bản vị vàng, tức là để giá trị của nó thả nổi. Sự sụt giảm sau đó của đồng Dollar đã làm tăng thêm áp lực lạm phát trong nước. Sau đó vào năm 1973, các thành viên Ả Rập của OPEC đặt lệnh cấm vận dầu mỏ đối với Mỹ và các quốc gia khác ủng hộ Israel trong Chiến tranh Yom Kippur, dẫn đến giá dầu tăng vọt. Kết quả của cái mà các nhà kinh tế gọi là cú sốc cung, các doanh nghiệp Mỹ không chỉ bỏ qua những chi phí đó mà còn cắt giảm sản xuất, một bước làm tăng lạm phát bằng cách làm cho hàng hóa khan hiếm hơn đồng thời làm tăng tỷ lệ thất nghiệp. Một số cũng chỉ ra những sai lầm của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, vốn đã chờ đợi để tăng lãi suất. Đến năm 1975, cái gọi là (Chỉ số khốn khổ) là tổng của lạm phát và tỷ lệ thất nghiệp đạt 19,9%. Nó đạt đỉnh vào năm 1980 ở mức 22%.
Đọc thêm:
Hướng dẫn mở tài khoản ICMarkets
Hướng dẫn mở tài khoản Chứng khoán Techcombank Securities
3. Tại sao thuật ngữ này được hồi sinh?
Vào đầu năm 2021, các nền kinh tế bị đàn áp trong thời gian đóng cửa đại dịch đã phục hồi trở lại, dẫn đầu bởi nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ. Sự phục hồi đó nhanh chóng gặp phải tình trạng thiếu hụt, do chuỗi cung ứng vẫn còn lộn xộn. Giá cả bắt đầu tăng, một xu hướng tăng nhanh khi tình trạng thiếu hụt năng lượng xuất hiện vào cuối năm, ngay cả khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn tăng cao ở nhiều nơi trên thế giới.
4. Triển vọng là gì?
Tác động tức thời nhất của cuộc xâm lược Ukraine là làm tăng giá năng lượng vốn đã cao. Việc các mặt hàng khác của Nga có thể bị mất giá do các lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến giá lương thực, khí đốt tự nhiên và nhôm tăng vọt. Các quyết định của Fed và Ngân hàng Trung ương Anh về việc bắt đầu tăng lãi suất tích cực và của Ngân hàng Trung ương châu Âu để chuẩn bị tăng lãi suất, đã thêm vào tình trạng lạm phát đình trệ. Tăng lãi suất là một công cụ kinh tế cùn: chúng nhằm làm chậm hoạt động kinh tế bằng cách làm cho việc vay mượn trở nên đắt đỏ hơn. Lý tưởng nhất, những nỗ lực sẽ dẫn đến cái gọi là hạ cánh nhẹ nhàng, trong đó một nền kinh tế đủ chậm lại để giá cả ngừng tăng nhanh nhưng không chậm đến mức xảy ra suy thoái. Sau khi Fed nâng lãi suất hoạch định chính sách chính của mình lên 3/4 điểm phần trăm vào tháng 6, ngày càng nhiều nhà dự báo cho rằng một cuộc suy thoái sẽ khó tránh khỏi.
5. Ai là người có nguy cơ cao nhất?
Đối với nhiều nhà phân tích, tỷ lệ lạm phát đình trệ ở Liên minh châu Âu và Anh cao hơn ở Mỹ, nơi phục hồi kinh tế sau đại dịch mạnh mẽ hơn. Lạm phát khu vực đồng Euro trong tháng 5 đạt 8,1%, trong khi OECD dự đoán rằng Vương quốc Anh sẽ là thành viên tăng trưởng chậm nhất trong các nước G-7 vào năm 2023. Vào tháng 6, Ngân hàng Thế giới đã cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu, cảnh báo rằng nguy cơ lạm phát đình trệ là “đáng kể.” Chủ tịch ngân hàng, David Malpass đã viết, “Ngay cả khi suy thoái kinh tế toàn cầu được ngăn chặn, thì nỗi đau của lạm phát đình trệ có thể kéo dài trong vài năm trừ khi các đợt tăng nguồn cung lớn được khởi động.”
Vậy cuối cùng, chìa khoá kinh tế toàn cầu vẫn chỉ gói gọn trong “chuỗi cung ứng”.
Mạnh Hùng – Tổng hợp & phân tích, một số tài liệu tham khảo từ Matthew Boesler
Cảnh báo rủi ro: Giao dịch tài chính có mức độ rủi ro cao đối với vốn của bạn và bạn chỉ nên giao dịch với số tiền mà bạn có thể mất. Giao dịch tài chính có thể không phù hợp với tất cả các nhà đầu tư, vì vậy hãy đảm bảo rằng bạn hiểu đầy đủ các rủi ro liên quan và tìm kiếm lời khuyên độc lập nếu cần. Tất cả các tài liệu trên trang CSGVN.COM của chúng tôi chỉ nhằm các mục đích tổng hợp tài liệu/cung cấp thông tin và không bao gồm cũng không được coi là bao gồm các tư vấn tài chính, đầu tư, giao dịch, khuyến nghị giao dịch, một lời chào mời, hoặc là một sự xúi giục giao dịch các sản phẩm tài chính. Tham gia cộng đồng của CSG Group   |
